Ontwikkeling van onze expositie

Hier treft u nieuws aan over aanpassingen, wijzigingen, uitbreidingen van de expositie. 

   Testmodel van de Spacelab luchtsluis opgenomen in NRM expositie

In juni 2024 heeft het testmodel van de luchtsluis voor Spacelab een definitieve plaats gekregen op de expositie van het Nationaal Ruimtevaart Museum.
Tijdens diverse missies met de Amerikaanse Space shuttle werd gebruik gemaakt van het door ESA geleverde laboratorium Spacelab. In Spacelab werden vooral microzwaartekracht experimenten uitgevoerd, onder andere door Wubbo Ockels tijdens de Spacelab D1 vlucht. Het was ook mogelijk experimenten uit te voeren buiten Spacelab, dus in contact met de omstandigheden van de ruimte. Daarvoor werd de Spacelab Luchtsluis gebruikt, destijds in opdracht van ESA gemaakt door Fokker Space.
Een jaar geleden werd het testmodel van de Spacelab luchtsluis, dat opgeslagen was in de faculteit Lucht en Ruimtevaart (TU Delft) aangeboden aan het Nationaal Ruimtevaart Museum (NRM) onder de voorwaarde dat het NRM dit object zelf zou ophalen. Dat was niet eenvoudig maar het is gelukt. Nu is het testmodel van de Spacelab Luchtsluis te zien in de expositie van het ruimtevaartmuseum.

De luchtsluis geeft de mogelijkheid om van binnen uit Spacelab experiment monsters te plaatsen op de ‘tafel’ in de luchtsluis. Dan wordt de sluis afgesloten met een deksel en vervolgens wordt de klep aan de buitenkant van binnen uit door astronauten geopend. Na opening staan de monsters dus bloot aan de omstandigheden in de ruimte. Dus zowel in vacuüm, ruimtetemperatuur, en rondzwervende deeltjes. 

Model van de Huygens sonde in het licht  

Het windtunnel model van de Huygens probe, dat al vanaf 2015 opgenomen is in de expositie van het Nationaal Ruimtevaart Museum, heeft een plek gekregen die het verdient. Een aantal jaren is het schaalmodel van de probe of sonde op zijn rug getoond aan het publiek. Dit in tegenstelling tot de werkelijke houding van de echte sonde toen die de atmosfeer doorkruiste van Titan, de grootste maan van de planeet Saturnus, en vervolgens op de zachte bodem terecht kwam. Met behulp van een fotografische afbeelding van de atmosfeer en de bodem van Titan is het mogelijk om een beter beeld te creëren van de omstandigheid waarin de Huygens sonde het oppervlak van Titan naderde. Nog mooier zou zijn geweest als ook de parachute waaraan de Huygens probe hing, in beeld gebracht zou kunnen worden. Dit is echter op dit moment nog niet mogelijk. De succesvolle landing van de Huygens sonde in 2004 is op deze manier voor het publiek beter in beeld gebracht. Het windtunnelmodel van de Huygens sonde is in bruikleen van de Stichting Beheer Erfgoed NLR.

Vitrine Astronomische Nederlandse Satelliet (ANS) onthuld.

Op 25 maart 2022 is de expositie van het Nationaal Ruimtevaart Museum verrijkt met de onthulling van een nieuwe vitrine. In de vitrine worden onderdelen van de ANS tentoongesteld. Ook wordt permanent een video getoond over de ontwikkeling en de realisatie van de ANS

De Astronomische Nederlandse satelliet, de eerste Nederlandse satelliet, werd in 1974 gelanceerd door de NASA en was zijn tijd ver vooruit.
Jan de Koomen was projectleider namens Fokker en dus nauw verbonden met de ontwikkeling en realisatie van de ANS. Na zijn pensionering was hij als vrijwilliger verbonden aan het Nationaal Ruimtevaart Museum. Hij overleed op 26 augustus 2021 op 94-jarige leeftijd en kon de onthulling van de vitrine helaas niet meer meemaken. Zijn kleinkinderen Matthijs en Willemijn de Koomen onthulden de vitrine door middel van het doorknippen van een touwtje (Matthijs) en het inschakelen van de verlichting(Willemijn). Tot hun verrassing constateerden zij dat de vitrine was vernoemd naar hun opa, de “Ir. Jan de Koomen” vitrine.
Op de expositie staat nu, naast het hangende back-up model van de ANS, een vitrine met het structuurmodel, dat inzicht geeft over de instrumenten in de satelliet. Deze instrumenten en onderdelen, alle ontwikkeld door Nederlandse bedrijven en instellingen, leverden succesvolle resultaten met name door de Nederlandse vinding de satelliet herprogrammeerbaar uit te voeren, waardoor tijdens de vlucht wijzigingen in vlucht- en opdrachtgegevens konden worden aangebracht.
Nederland vervult nog steeds een belangrijke rol op het gebied van de ontwikkeling en bouw van ruimtevaartinstrumenten.

Boven de vitrine draait permanent een video van de documentaire die door Beeldlijn is geproduceerd over de realisatie en de lancering van de ANS. De première van deze film, geregisseerd door Jasper Huizinga en Lotte Veltman, werd getoond voorafgaand aan de onthulling van de vitrine.

De bouw van de vitrine en de realisatie van de documentaire werden mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds en het Prins Bernhard Cultuur Fonds. 

NRM Expositie nu met een model van de Sloshsat FLEVO satelliet

In 2005 is met een Ariane 5 raket de Nederlandse wetenschappelijke satelliet Sloshsat Flevo in een zogenaamde GTO baan (Geo-Transfer Orbit) in de ruimte gebracht. Deze satelliet werd gemaakt door een Nederlands consortium onder leiding van het NLR (Nationaal Lucht- en Ruimtevaart centrum) met onder andere Dutch Space uit Leiden. Zoals de naam van de satelliet doet vermoeden ging het hier om onderzoek naar het klotsgedrag van vloeistof in een zwaartekrachtloze omgeving. De wetenschappelijke ondersteuning kwam vooral van NLR medewerker Jan Vreeburg en van de universiteit van Groningen.

Hoewel het Nationaal Ruimtevaart Museum al vrij snel mocht beschikken over een doorzichtmodel (schaal 1:2) van NLR, was een grote wens om net als de ANS en IRAS satellieten een schaalmodel te kunnen ophangen van deze derde Nederlandse satelliet. Vele jaren is geprobeerd een modelbouwer te vinden. Echter zonder resultaat.

In 2018 kreeg ons museum een toezegging van het Prins Bernhard Cultuurfonds Flevoland (PBCF, (www.cultuurfonds.nl ) voor een financiële ondersteuning om een model te laten bouwen. Met deze ondersteuning werd in overleg met het bedrijf P&P projects (www.ppprojects.com ) een model gemaakt van de Sloshsat Flevo. Het genoemde bedrijf was al bekend bij het museum door de vele ruimtevaartmodellen, onder meer door het Neil Armstrong pak dat in de expositie staat. In november 2018 werd het model geleverd.

Op 28 juni 2019, toen alle opgehangen objecten in het ruimtevaart museum werden voorzien van de sinds kort voorgeschreven certificaten, werd het Sloshsat model ook opgehangen. Met de al aanwezige modellen van de ANS, de IRAS en Delfi-C3 zijn nu bijna alle modellen van de Nederlandse satellieten aanwezig in het Nationaal Ruimtevaart Museum. Het wachten is op een model van de Delfi-N3xt.

                                                    
Het nieuwe Sloshsat FLEVO model                                                                      Met de klok mee: ANS, Sloshsat, IRAS en Delfi-C3i

Herinrichting Expositie Nationaal Ruimtevaart Museum
Tegelijk met de binnen-expositie van Aviodrome wordt ook de expositie van het Nationaal Ruimtevaart Museum aangepast. Beide exposities dateren van de beginperiode van Aviodrome bij Lelystad Airport in 2003/2004. De ruimtevaart-expositie werd destijds opgebouwd rond de eerste missie van André Kuipers in 2004, de DELTA missie.

De bedoeling is nu, de expositie meer thematisch in te richten. De volgende thema’s zullen worden gebruikt:

• Raketten en raket technologie,
• Begin van de Ruimtevaart met de Spoetnik en de vlucht van Yuri Gagarin,
• Leven met satellieten, waarin informatie wordt gegeven over de rol van de ruimtevaart in ons dagelijks leven zoals het weer, navigatie, communicatie en aardobservatie,
• Leven in de ruimte met als onderdelen het Internationaal Ruimtestation en in het bijzonder de Europese Columbus module en de missie van André Kuipers.
• De Maan en Mars met de nadruk op het 50-jarig jubileum van de maanlanding en de plannen om naar Mars te gaan,
• Astronomie met natuurlijk de rol van de Hubble Telescoop en de rol van de Nederlandse satellieten ANS en IRAS,
• En natuurlijk de Nederlandse ruimtevaart met de ontwikkelingen van de Nederlandse satellieten ANS, IRAS, Sloshsat en Delfi-C3 en Delfi-n3Xt en andere ruimtevaart technologie.

  
                             Een tussenstand van de nieuwe inrichting van de expositie

Naast de herinrichting is ook begonnen met een kwaliteitsverbetering. De afgelopen maanden is de verlichting van de informatie-panelen en van de objecten op de expositie vervangen door LED-verlichting. Naast een beduidend lager energieverbruik worden de maquettes en objecten nu nog duidelijker tentoongesteld. 

 

Realisatie Interactieve informatievoorziening
Mede door de beschikbaarstelling van een substantiele subsidie door het Prins Bernhard Cultuurfonds is op de expositie een aantal interactieve informatiezuilen geplaatst. Onlangs is als eerste stap een prototype geïnstalleerd in de Columbus Mockup. Daarna volgen informatiezuilen bij een aantal andere belangrijke onderdelen op de expositie. Daarmee kan op een flexibele wijze de gewenste informatie voor uiteenlopende doelgroepen direct aan de bezoekers worden aangeboden.   

Testmodel VEGA tussentrap
Het Nationaal Ruimtevaart Museum heeft in 2014 een testmodel (schaal 1 : 1) van de VEGA tussentrap verkregen van Dutch Space (nu Airbus Defence & Space, Leiden). 

Met de nieuwe VEGA raket, waarmee de eerste lancering in 2013 plaatsvond vanaf Kourou (Frans Guyana), heeft de Europese Ruimtevaart Organisatie ESA de mogelijkheid wat kleinere satellieten (300 tot 2500 kg) te lanceren. Onlangs is dit testmodel in de expositie van het Nationaal Ruimtevaart Museum opgenomen en kan het door de bezoekers worden bewonderd. In de tussenring zijn modellen van de Ariane raket geplaatst, die zijn getest in de windtunnel. Ook zijn twee ontstekers voor de Ariane raketmotor tentoongesteld. Zie ook onder Expositie

Spaceport
In samenwerking met Aviodrome wordt gewerkt aan een belangrijke integratie van luchtvaart en ruimtevaart. De expositie van Aviodrome en Nationaal Ruimtevaart Museum wordt momenteel uitgebreid met een interessant onderdeel, die de ontwikkeling van de raketten laat zien. Rond het testmodel van de VEGA tussentrap worden modellen en foto’s geëxposeerd, die een goed beeld geven van de ontwikkeling van de raket, van V1 tot het Amerikaanse Space Launch System (SLS) en de Europese Ariane 6. De plaats van Spaceport is, bijna symbolisch, rond de toegang naar het Ruimtevaart Museum. Dit Spaceport concept is een belangrijk onderdeel van de veranderingen in de gehele ruimtevaartexpositie, waarbij, dankzij een subsidie van het Prins Bernhard Cultuurfonds, inmiddels meer informatie op interactieve wijze beschikbaar wordt gesteld. Zie ook elders op deze website.

Verder wordt op de expositie gewerkt aan de uitbreiding van de onderwerpen over Astronomie en over de Nederlandse ruimtevaart. In de loop van 2019 zal de expositie worden uitgebreid met informatie over de Nederlandse ruimtevaart en over toepassingen in de ruimtevaart, zoals GPS, Galileo, Aardobservatie enz.

Huygens ruimtesonde
In juli 2015 is een windtunnel model (schaal 1 : 2) van de Huygens ruimtesonde in de expositie opgenomen. Het vervangt daarmee het model van het telescoopspiegel pakket van de XMM-Newton satelliet, dat in bruikleen was van Space Expo en teruggebracht is. De ruimtesonde werd vernoemd naar de Nederlandse astronoom Christiaan Huygens, de ontdekker van de maan Titan in 1655. 

Deze ruimtesonde werd gelanceerd op 15 oktober 1997 met als einddoel Titan, de grootste maan van Saturnus. De ruimtesonde was gekoppeld aan de Amerikaanse ruimtesonde Cassini-Huygens, die in juli 2004 in een baan rond Saturnus is gekomen en daar onderzoek doet. De combinatie Cassini-Huygens woog 5,6 ton.

De echte ruimtesonde heeft een diameter van 2,7 meter. Een hard schild beschermde de kwetsbare sonde tegen extreme temperaturen die optraden bij het afdalen in de atmosfeer van Titan op 14 januari 2005.